کشاورزی با آب شور ممکن است ؟

کشاورزی با آب شور ممکن است ؟ آیا امکان کشاورزی با آب شور وجود دارد؟

کشاورزی با اب شور بحران آب یک مسئله جهانی است. و کشاورزی مدرن در تلاش است تا این معضل جهانی را حل کند. به‌ویژه اینکه در سال‌های گذشته به دلیل تغییرات آب‌وهوایی سطح آب دریا‌ها بالا آمده و بسیاری از ذخایر آب شیرین مورد تهدید قرار گرفته‌اند. کشاورزی با آب شور در این شرایط یک اتفاق مهم برای بخش کشاورزی محسوب می‌شود، اما باید دید آیا امکان کشاورزی با آب شور وجود دارد؟

آب آبیاری بدون املاح نیست. هر گیاه بسته به میزان تحمل خود نسبت به املاح موجود در آب فرآیند رشد متفاوتی دارد. شناسایی واکنش گیاهان نسبت به شوری آب و یا خاک، کمک شایانی به مدیریت پایدار استفاده از آب شور در کشاورزی می نماید.

به گفته محققان کشاورزی با آب دریا قدرت پایان بخشیدن به مشکل گرسنگی در جهان را دارد. همانطور که شاید بدانید گرسنگی اولین عامل مرگ‌و‌میر در جهان است و کشاورزی با آب دریا توانایی کشاورزان در بخش تولید را به میزان غیر قابل‌باوری افزایش می‌دهد. به دلیل اهمیت این موضوع در این مقاله امکان کشاورزی با آب شور را بررسی می‌کنیم.

مزایای کشاورزی شور در یک نگاه

مهمترین مزایای کشاورزی با آب شور :

• امکان کشاورزی و رشد محصولات در تمام طول سال
• استفاده از ذخایر زیاد آب شور برای آبیاری
• استفاده مجدد از زمین‌های کشاورزی نامرغوب به دلیل شوری خاک

اگر بتوان از آب شور برای کشاورزی استفاده کرد، میزان آب شیرین مصرف شده توسط بخش کشاورزی و تنش آبی در بسیاری از بخش‌های جهان کاهش پیدا می‌کند.

چرا آب شور برای کشاورزی مناسب نیست؟

کشاورزی با اب شور کشاورزان بسیاری هنوز بر این باور هستند. که آب شور برای کشاورزی مناسب نیست. اما تجربه موفق محققان هلندی در کشت سبزیجات چیز دیگری می‌گوید. آنها در شرایط کنترل شده سبزیجات متنوعی را با آب شور آبیاری کردند تا امکان رشد آنها در شرایط شوری را بررسی کنند. نتیجه درباره بعضی از سبزیجات جالب‌توجه بود.

نتایج نشان داد که سبزیجات در شرایط شوری اندازه کوچکتری دارند، اما به دلیل وجود املاح طعم آنها بهتر است. این محققان با موفقیت هویج، کلم، پیاز و چغندر را آب شور آبیاری کردند. اما سیب زمینی بیشترین سازگاری را آب شور از خود نشان داد. این مطالعه نشان می‌دهد که کشاورزی با آب شور ممکن است. و کشاورزان باید به دنبال کشت گونه‌های سازگار با شوری باشند؛ بنابراین تا زمانی که گونه‌های مناسبی برای کشاورزی شور انتخاب شود و کوددهی اصولی انجام شود، امکان کشاورزی با آب شور در سراسر جهان ممکن می‌شود.

۴ بخش اصلی کشاورزی با آب شور

مهمترین موارد موثر بر نتایج کشاورزی با آب شور به صورت زیر هستند:

۱ ـ انتخاب گونه مناسب کشت

گونه‌های زراعی تحمل متفاوتی نسبت به شوری دارند. گونه‌های بسیار حساسی از لوبیا وجود دارند که در میزان شوری بسیار کم می‌میرند، اما برخی گونه‌ها نیز رشد خوبی در شرایط شوری دارند. گیاهان زیر رشد خوبی در شرایط شوری از خود نشان داده‌اند:

کلم ، هویج ، چغندر ، جو ، سیب زمینی ، گوجه فرنگی ، توت فرنگی

۲ ـ نوع و میزان آبیاری

آبیاری در کشاورزی شور بسیار مهم است. ۲ نکته بسیار مهم در آبیاری کشاورزی با آب شور وجود دارد:

۱ ـ آبیاری منظم

کشاورزی با اب شور همانند آبیاری با آب شیرین، آبیاری با آب شور نیز باید منظم باشد. در صورت تبخیر بیش از اندازه آب، مقدار املاح خاک برای گیاه غیرقابل‌تحمل می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، اگر مقدار آبی که تبخیر می‌شود از طریق آبیاری مجدد جبران نشود، میزان نمک خاک دیگر برای گیاه قابل‌تحمل نیست. به همین دلیل بسیار مهم است که تا جای ممکن رطوبت خاک در وضعیت ثابتی قرار داشته باشد.

۲ ـ آبیاری کافی

نکته مهم دیگر آبیاری به‌اندازه کافی است. شما ممکن است به طور منظم به گیاه آب بدهید، اما به مقدار مناسب آبیاری توجهی نکنید. آبیاری کافی کمک می‌کند تا نمک در لایه‌های بالایی خاک تجمع نکند و به لایه‌های زیرین خاک نفوذ کند. اگر این کار به‌درستی انجام نشود، دوباره مقدار نمک موجود در خاک از حد تحمل گیاه فراتر می‌رود.

۳ ـ خاک مناسب کشت

خاک‌های شنی و خاک‌های شنی لومی برای کشاورزی با آب شور مناسب هستند. برعکس، خاک‌های رسی اصلا برای این مدل کشاورزی مناسب نیستند. در این شرایط خاک‌های رسی نفوذپذیری خود را از دست می‌دهند. از دست دادن نفوذ پذیری خاک باعث می‌شود که آب و هوا نتوانند به‌راحتی در خاک نفوذ کنند. در نتیجه کشاورزی در خاک رسی مساوی با خراب شدن محصول نهایی است.

۴ ـ کود دهی

کود دهی در کشاورزی شور مسئله حساسی است و باید با بررسی دقیق شرایط خاک و گیاه انجام شود. تأثیر کوددهی بر رسانایی الکتریکی خاک می‌تواند مشکل‌ساز باشد. چرا که EC خاک در حالت عادی نیز در این مدل کشاورزی بالا است. به‌این‌ترتیب، افزودن کود باعث افزایش تنش اسمزی در گیاهان می‌شود. درنظرگرفتن این موضوع در زمان کود دهی بسیار مهم است و باید دید که کدام کود برای گیاهان مناسب‌تر است. معمولاً کوددهی با کود برگ در این شرایط پیشنهاد می‌شود.

همانطور که می دانیم جذب آب توسط ریشه گیاه انجام می شود. اگر آب آبیاری شور باشد، گیاه برای جذب آب مورد نیاز از خاک باید بیشتر تلاش کند و این موجب کاهش میزان رشد گیاه می شود.

شرایط آب و هوایی 

کشاورزی با اب شور انتخاب گونه‌های مقاوم به شوری بخش مهمی از کشاورزی با آب شور هستند. اما نباید از شرایط آب و هوایی غافل شد. به‌عنوان‌مثال، باران‌های موسمی باعث انتقال نمک‌ها به لایه‌های زیرین خاک می‌شوند، اما در مکان‌هایی مانند آفریقا که باران موسمی وجود ندارد و خاک شسته نمی‌شود، باید رویکرد کشاورزی متفاوتی اتخاذ کرد.

جمع بندی

کشاورزی شور امنیت غذایی را در سراسر دنیا برقرار می‌کند. این اتفاق در حالی امکان‌پذیر می‌شود که این تولیدات کمترین تأثیر منفی را بر منابع آب شیرین محدود سراسر دنیا می‌گذارند. مسائل مهم در کشاورزی با آب شور وجود دارد. کشاورزان از انتخاب نوع محصول تا انتخاب کود دهی باید آگاهانه پیش بروند. علاوه بر این، آنها باید میزان دسترسی به تهیه بذر و بازار فروش را نیز در نظر بگیرند تا در مقیاس بزرگ عملکرد موفقی داشته باشند.